Ekofil Nedir?

Ekofil, topluluk destekli bir yayıncılık modeli tasarlamak, uygulamak ve geliştirmek için bir araya gelmiş, gezegenin ve insanlığın selametini önemseyen yazar, çizer, çevirmen, editör ve okurlardan oluşan bir girişim. Ekofil Yunanca oiko (ev) ve phile (sever) kelimelerinden türetilmiş bir terim. “Ev” ile kastedilen, şimdilik tek evimiz olan dünya gezegeni. Ekofil, evimiz ve üzerindeki tüm varlıkların iyiliğini gözettiği müddetçe her konu ve alanda yayın yapmayı amaçlıyor.

Hikâyemiz

Topluluğumuzun tohumlarını 2017 yılı yaz aylarında sosyal medyadan yapılan bir “Topluluk Destekli Yayıncılık”* girişimi çağrısıyla attık. Çağrıya yanıt veren 80 kişi arasında bir süre devam eden yazışmaların ardından İstanbul’da kolaylaştırıcılar eşliğinde bir toplantı yaptık ve bir “Niyetler Metni” ortaya çıkardık. İkinci toplantımızı Nisan 2018’de Çanakkale’de yaptıktan sonra, bu niyetleri hayata geçirmek üzere görev almaya gönüllü daha küçük bir ekip oluşturduk. Farklı şehir ve köylerde yaşayan bu “Mutfak Ekibi”yle 2018 yılından beri kurumsal ve mali yapı, karar alma mekanizmaları, katılım biçimleri, yayın tercihleri, görsel dil vb. konularda düşünüyor, tartışıyor, araştırma yapıyor, topluluğumuza da danışarak ilerliyoruz. İlk kitabımız “Balkonlarda ve Küçük Bahçelerde Tohum Alma ve Saklama El Kitabı”nı 2019 yılında, ikinci kitabımız “Saklı Orman”ı 2020 yılında, ilk resimli kitabımız “Büyüdüğüm Yer”i 2021 yılında, tamamen topluluk desteğiyle yayımladık. 2022 yılına “Yeryüzünde Bir Mevsim”, “Faruk ile Toygun” ve “Balarısını Kurtarmak”ın ön sipariş süreçleriyle başladık.

Ne yapmak istiyoruz?

- Bütüne faydalı olmak: Hem insanın hem de bir bütün olarak gezegenin ihtiyaçlarını ve esenliğini gözeten, hayatın her alanına bu bakış açısıyla değinen kitaplar ve diğer basılı/dijital yayınlar üretmek.

- Katılımcı bir model tasarlamak: Yayın seçimi, finansman, üretim ve dağıtım gibi çeşitli aşamalarda okur ile üreticiler arasında doğrudan ilişki kurmak ve dayanışma yöntemleri geliştirmek.

- Özenli yayıncılık yapmak: Yayın seçimi ve üretiminde topluluğun fiziksel, zihinsel, ruhsal ve sosyal ihtiyaçlarını ve yayınların niteliğini ön planda tutmak.

- Adil olmak: Yayın üretiminde çalışanların gelirini azami, diğer masrafları ve ekolojik ayak izimizi ise asgari düzeyde tutmak.

- Alan açmak: Topluluğun kendi maddi kaynaklarının yine topluluğun ihtiyaçlarına ve bu ihtiyaçları gözeterek üretenlere yönlendirilmesine vesile olmak.

- Yatay örgütlenmek: Çalışma ve karar alma süreçlerinde yataylık, şeffaflık ve esneklik ilkelerini hayata geçirmek.

Ne üretiyoruz?

Dünyayı ve insanı gözetme teması etrafında,

- Gıda üretimi, el sanatları, mimari, topluluk oluşturma, biyoçeşitlilik ve canlı hakları gibi konularda yerel, özgün bilgi ve deneyimler aktaran eserler;

- Ekoloji literatüründe iz bırakmış ya da yeni ufuklar açan eserlerin çevirileri

- Yerli veya çeviri edebi eserler;

- Her yaştan çocukların merakını uyandıracak, heyecanlarını yansıtacak, duygu dünyalarına iyi gelecek kitaplar ve bizzat çocuklar tarafından yazılıp çizilmiş çalışmalar;   

- Bütünlük/birlik algısına odaklanmış klasik ve modern maneviyat/felsefe eserleri,

üretmeyi şimdilik öncelikli alanlarımız olarak belirledik. Bu alanları oldukça kapsamlı tutmaya çalıştıysak da samanla topluluğumuzun ve gezegenimizin ihtiyaç duyduğunu veya bütüne iyi geleceğini düşündüğümüz konularda yayın alanlarımızı genişletmeye hazırız. Dolayısıyla topluluğumuzdan gelecek öneriler bizim için çok değerli.

Nasıl üretiyoruz?

- EKOFİL’e katkı koymak ve EKOFİL’den faydalanmak isteyen herkesin üye olacağı, şimdilik internet üzerinden temas kurduğumuz bir topluluk oluşturduk. Web sitemizde yayınlanan formu doldurduğunuzda siz de bu topluluğun üyesi oluyorsunuz.

- Üyeler ister kendi aralarında iletişim kurabilecekler e-posta grubuna isterlerse sadece bizden haber alabilecekleri duyuru listesine üye olabiliyor. Üyelerimizle formda verdikleri bilgiler ışığında ihtiyaç doğdukça iletişime geçiyor, çalışma gruplarımıza davet ediyor, kitap önerileri ve projelerini değerlendirmeye alıyor, çalışmalarımızla ilgili düzenli olarak bilgi veriyor ve geri bildirim alıyoruz. İçerik, yayın, dağıtım, tanıtım vb. çalışmalarımıza verilen katkılar destek veren üyemiz ile birlikte değerlendirilerek gönüllü ya da ücretli olabiliyor. Kısa zamanda ücretlendirilebilir profesyonel tüm emeğin adil bir şekilde karşılığını bulacağı noktaya ulaşmayı amaçlıyoruz.

- Üyelerimizden gelen geribildirim ve önerileri ilkelerimiz, teknik koşullar, maddi ve manevi imkanlarımız ve ihtiyaçlar doğrultusunda, olabildiğince şeffaf bir şekilde değerlendiriyor ve somutlaştırdığımız projeleri topluluk desteğine sunuyoruz. Kitabımızın üretim ve dağıtım maliyetinin yüzde 25’ini daha önceki yayınlarımızın gelirlerinden biz karşılıyor, kalanını ön sipariş ve askıda kitap seçenekleriyle topluluktan talep ediyoruz. 

- Yayımlanan kitapların ve EKOFİL topluluğunun sosyal medya ve diğer medya kanallarında tanıtımını elbirliğiyle yaparak topluluğumuzu kişisel bağlantılarımız üzerinden nitelikli bir şekilde genişletiyoruz.

- Kitapların dağıtımını topluluk üyeleri ve dost mekânların desteğiyle gerçekleştiriyoruz. Topluluğun sağlayacağı tanıtım ve lojistik desteği bu modelin işleyişi için hayati önem taşıyor. EKOFİL, bir yandan topluluk içi ilişkileri pekiştirirken bir yandan da “piyasa”da yer bulmakta zorlanan yayınların kaliteli şekilde, aracıların müdahalesini devre dışı bırakarak daha adil fiyatlarla okuyucuya ulaştırılmasına olanak tanımak istiyor.

- Kitapların basımı sonrasında elde edilecek gelirin bir kısmını bir sonraki projemiz için cansuyu yapıyoruz. Kalan geliri ve topluluğumuzdan gelen düzenli ya da tek seferlik armağanları ise EKOFİL’in işleyişi ve sürdürülebilirliği için kullanıyor, daha elverişli çalışma şartları yaratıyoruz. Örneğin ilk kitaplarımızın gelirini EKOFİL’in tüzel kişiliğini oluşturmak için kullanacağız.

- Bu modelin topluluk üyeleri tarafından değerlendirilmesine, güncellenmesine, değişen ve gelişen koşullara uyumlanmaya, doğadaki her şey gibi evrilmeye ve yenilenmeye daima açığız.

Fonlama Modelimiz

Topluluk Destekli Yayıncılık (TDY), tüm dünyada gittikçe yaygınlaşan Topluluk Destekli Tarım modelinden ilhamla adlandırdığımız, kitle fonlama, ön sipariş, katılımcı planlama, armağan ekonomisi, interaktif üretim gibi fikir ve deneyimlerden beslenen bir model. TDY yoluyla okurların aktif desteği ile kitap yayımlama fikrini geliştirerek ve sürdürülebilir hale getirme yönünde bir çaba sergilemeyi hedefledik.

Topluluk desteğinin birden çok ayağı bulunuyor ve maddi destek, yani fonlama bunlardan sadece bir tanesi. Ekofil, yayınlarını hazırlamak ve yayımlamak için gereken finansmanı topluluğun destekleriyle sağlamayı amaçlıyor. Geliştirilmeye açık olarak kurguladığımız modelimizde kitaplarımızın ön hazırlıkları tamamlandıktan ve bütçeleri çıkarıldıktan sonra topluluğa ön sipariş çağrısı yapılıyor. Bu sayede kitabın üretim maliyetlerinin kitap basılmadan önce karşılanması amaçlanıyor. Maliyeti karşılanan kitap basıldıktan sonra kalan kopyaların satışı ile bir sonraki kitabın ön hazırlıkları için bir miktar “maya” ve EKOFİL modelinin sürdürülebilir işleyişi için belirli bir oranda kaynak yaratılması öngörülüyor.

İlk kitabımız Tohum Alma ve Saklama El Kitabı’nın maliyetlerini karşılamak için bu modeli kullandık ve sizin desteklerinizle ikinci kitabımızın yurtdışı telif giderleri ile Ekofil’in iç işleyişi için bir miktar kaynak yarattık. Desteklerinizle hem bu modeli sürdürülebilir kılacağımıza hem de birlikte geliştirerek verimliliğini artıracağımıza inanıyoruz. Hiçbir maddi katkı yapmasanız da topluluğumuzu genişletmek ve daha çok kişiye ulaşmak için duyurularımızı paylaşarak verdiğiniz desteği de çok önemsiyoruz.

*Topluluk Destekli Yayıncılık ne demek?

Topluluk Destekli Yayıncılık (TDY), tüm dünyada gittikçe yaygınlaşan Topluluk Destekli Tarım modelinden ilhamla adlandırdığımız, kitle fonlama, ön satış, katılımcı planlama ve armağan ekonomisi gibi fikirlerden de beslenen bir model. Daha önce Türkiye’de benzer düşüncelerle, kendine has denemeler şeklinde üretilen Tohumun Rüyası (Nalan Özdemir Erem), Yeniye Doğru (Emre Ertegün), Kalplerimizin Bildiği Daha Güzel Dünya (Charles Eisenstein) gibi kitapların deneyiminden de güç alarak, okurların aktif desteği ile kitap yayımlama fikrini geliştirme ve sürdürülebilir hale getirme yönünde bir çaba.

Aşina olmayanlar için Topluluk Destekli Tarım modeli kabaca şöyle işliyor: Temiz, “doğal” gıda üreticileri ile üretim sürecine katılma arzusundaki tüketiciler (yani “türeticiler”) bir topluluk oluşturuyor. Ne üretileceğine olabildiğince türeticinin ihtiyaçları doğrultusunda karar veriliyor. Türeticiler ise temiz gıda üretecek insanlara emeklerinin karşılığını ödemeyi taahhüt ediyor, hatta ihtiyaç varsa (genelde abonelik yöntemiyle) üretimden önce bu ihtiyaçlar karşılanıyor. Yapılması gereken maddi yatırım ve alınan risk paylaşılıyor, üretim sürecinin tamamı gözlemlenebiliyor, uygun aşamalarda, gönüllü ya da karşılıklı olarak topluluktaki herkes rol alabiliyor ve ürün topluluk tarafından dağıtılıyor. Sağlıklı gıda üretimi etrafında buluşan bu insanları ekonomik getiriler değil gerçek insani ilişkiler ve dayanışma ruhu bir arada tutuyor. Dahası bu çerçevede oluşan topluluklar dayanışmayı farklı boyutlara taşıyıp enerji, ulaşım, eğitim gibi başka ihtiyaçlarını da birlikte karşılamaya başlayabiliyor.

Topluluklar oluşturup konvansiyonel tarıma alternatif oluşturabiliyorsak neden konvansiyonel yayıncılığın alternatifini oluşturamayalım?

Yayıncılıkta yaşadığımız sorunlar tarım sektöründeki sorunlara bir hayli benziyor: üretenler sömürülüyor, işçileştiriliyor ve üretimden uzaklaşmaya başlıyor, aracılar gittikçe tekelleşerek tüketiciye neyin ulaştırılacağına karar veriyor, sağlıklı ve besleyici olandan ziyade maliyeti düşük, albenili ama kalitesiz ürünler öne çıkıyor, dolayısıyla faydalı ve kaliteli ürüne erişmek gittikçe zorlaşıyor ve bu sürecin ekolojik ayakizi gittikçe artıyor.

Bu çerçevede Ekofil üretici (yazar, çizer, çevirmen, editör, tasarımcı vb.) ile türeticinin (okur) doğrudan ilişki ve dayanışma içinde olduğu, üretim süreçlerine katıldığı ve her anlamda destek verdiği bir üretim modeli ile insani ilişkilere dayalı bir topluluk oluşturarak, ticari kaygıları azaltıp yayınların niteliğini ön planda tutmayı, hem yayın üretenlerin hem okurların hem de tüm gezegenin fiziksel, zihinsel, ruhsal ve sosyal ihtiyaçlarını gözetmeyi amaçlıyor. Ekofil Topluluk Destekli Yayıncılık modeli, ekoloji alanında daha fazla kaliteli yayın okumak isteyen topluluğun, bu alanda yayın üretmek isteyenleri mali, lojistik ve görünürlük itibariyle desteklemesini, üretim sürecinin okurdan gelecek her türlü katkıya açık olmasını ve gerçekleştirilen faaliyetlerde şeffaflığı öngörerek zamanla topluluk üyelerine de yayın yapma olanağı sunmayı hedefliyor.

Bize Katılın

Yayınların “topluluğumuzun ve gezegenimizin neye ihtiyacı var” diye düşünülerek seçildiği, okurların sürece katkı ve katılımlarını önemseyen bir yayıncılık modeli sizi de heyecanlandırıyor mu? Dünyayı seven ve bu konuda kitaplar okumak/üretmek isteyen, kendisi için üretenleri maddi ve manevi olarak desteklemeye gönüllü bir topluluk olmak ister misiniz?